Pakiet osłonowy dla firm w związku z pandemią koronawirusa (COVID-19)

1 kwietnia 2020 Ogólne

Szanowni Państwo,

W związku z epidemią koronawirusa (COVID-19) oraz w wyniku działań zapobiegawczych podjętych przez organy władzy Rzeczypospolitej Polskiej, nastąpiło poważne spowolnienie gospodarcze, skutkujące u większości przedsiębiorców trudnościami w utrzymaniu płynności finansowej. W związku z tym 31 marca 2020 roku zostałą uchwalona nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, zwana „tarczą antykryzysową”. Ustawy zawiera rozwiązania legislacyjne, które mają poprawić sytuację przedsiębiorców m.in. poprzez ulgi w należnościach, w tym udogodnienia w płatnościach podatków i składek ZUS, poprawę płynności poprzez wsparcie gwarancyjne czy dopłaty do kredytów oraz ochronę i wsparcie rynku pracy. Mając na uwadze powyższe, poniżej krótka prezentacja podstawowych założeń oraz from wsparcia z jakich mogą skorzystać przedsiębiorcy.

1. Odroczenia w realizacji niektórych obowiązków

a) Wydłużenie terminu na przekazanie przez płatników zaliczek na podatek; od wynagrodzeń za marzec i kwiecień zapłata ta będzie mogła być dokonana do 1 czerwca 2020 r.

b) Możliwość odroczenia składek na ZUS; w związku z rezygnacją z opłaty prolongacyjnej, rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności składek, nie będzie wiązało się z koniecznością zapłaty odsetek czy dodatkowych opłat.

c) Zwolnienie mikroprzedsiębiorców (zatrudniających do 9 osób) i samozatrudnionych z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne przez okres 3 miesięcy; warunkiem umożliwiającym zwolnienie z ww. składek jest prowadzenie działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 r. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą i opłacających składki wyłącznie za siebie, zwolnienie z tytułu składek będzie przysługiwać, jeśli przychód z prowadzonej działalności nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2020 r. Zwolnienie ze składek będzie odbywać się w trybie umorzenia.

d) Przedłużenie terminu do zapłacenia podatku minimalnego od nieruchomości komercyjnych; wydłużenie terminu zapłaty za miesiące marzec-maj 2020 r. do 20 lipca 2020 r., z możliwości tej będą mogli skorzystać podatnicy, których przychody w danym miesiącu w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego będą niższe o co najmniej 50% oraz ci podatnicy, którzy nie osiągali w poprzednim roku przychodów, ale w okresie marzec–maj ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne w związku z koronawirusem.

e) Przesunięcie wejścia w życie zmian legislacyjnych, wydłużenia terminów;

przesunięcie wejścia w życie na dzień 1.7.2020 r. nowego Jednolitego Pliku Kontrolnego,
odroczenie do 13 lipca 2020 r. zgłoszeń do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych,
przesunięcie obowiązku utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w średnich przedsiębiorstwach na 1 października 2020 r.,
przesunięcie terminu wejścia w życie rozwiązań prawnych dot. zrównania pozycji prawnej drobnych przedsiębiorców i konsumentów z 1 czerwca 2020 r. na 1 stycznia 2021 r.
wydłużenie terminu na złożenie informacji o cenach transferowych do 30 września 2020 r.,
wydłużenie terminu (z 3 do 14 dni) na złożenie zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek niezamieszczony w wykazie podatników VAT, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT,
wydłużenie okresu sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 31 grudnia 2020 r.
wydłużenie do 180 dni terminu na zarejestrowanie pojazdu niebędącego pojazdem nowym sprowadzonym z terytorium UE albo zawiadomienie starosty o nabyciu lub życiu pojazdu zarejestrowanego w okresie do 31 grudnia 2020 r.,
przesunięcie terminu wnoszenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego oraz opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności do 30 czerwca 2020 r.
odroczenie podatku do sprzedaży detalicznej do 1 stycznia 2021 r.
zawieszenie wykonywania obowiązkowych badań lekarskich pracowników oraz kierowców na okres trwania stanu epidemii, po jego odwołaniu należy je wykonać do 60 dni,
Możliwość odroczenia terminu wykonania badań urządzeń technicznych, z zachowaniem możliwości eksploatacji przez maksymalny okres kolejnych 6 miesięcy.
Możliwość zawieszenia kontroli podatkowych, postępowań podatkowych, kontroli celno-podatkowych; większa elastyczność Krajowej Administracji Skarbowej przy realizacji zadań w sytuacji kryzysowej - na czas obowiązywania stanu epidemicznego.
Czasowe zwolnienie z opłat dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi oraz opłat abonamentowych, gdy nie są one zależne od wielkości przychodów lub dochodu przedsiębiorcy.

2. Poprawa płynności finansowej

Brak opłaty prolongacyjnej; czasowa zniesienie opłaty prolongacyjnej z tytułu rozłożenia na raty lub odroczenia terminu płatności podatków i zaległości podatkowych, które są dochodem budżetu państwa na czas obowiązywania stanu epidemicznego.
Obniżenie o 90 % czynszu za okres gdy najemca lokalu nie prowadził działalności w obiekcie handlowym o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m.kw. w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, chyba że umowa przewiduje korzystniejsze dla najemcy rozwiązanie.
Możliwość wstecznego rozliczania strat podatkowych w PIT i CIT; stratę poniesioną w 2020 r. podatnicy będą mogli odliczyć od dochodu uzyskanego w 2019 r. Możliwość taka dotyczyć będzie podatników, których przychody osiągnięte w 2020 r. spadną o co najmniej 50% w stosunku do przychodów osiągniętych w 2019 r. Odliczyć od dochodu z 2019 r. będzie można stratę do wysokości 5 mln zł (nadwyżka będzie odliczana w kolejnych latach).
Wsparcie gwarancyjne oraz dopłaty do kredytów; Bank Gospodarstwa Krajowego może udzielać gwarancji spłaty kredytów dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców – możliwość objęcie gwarancjami do 80% kredytów. Obniżona została także opłata prowizyjna od tych gwarancji do 0%.
Zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych w 2020 r. przez podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą przychodów z tytułu: wsparcia gwarancyjnego oraz dopłat do kredytów przyznanych na podstawie ustawy, dopłat do oprocentowania kredytów przyznanych na podstawie ustawy.
Możliwość odstąpienia od kar umownych za opóźnienia w realizacji zamówienia publicznego związanych z epidemią.
Wsparcie dla firmy transportowych od Agencji Rozwoju Przemysłu na refinansowanie umów leasingowych.
Wsparcie dla mikrofirmy; możliwość udzielenia ze środków Funduszu Pracy jednorazowej pożyczki na pokrycie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy w wys. 5 tys. zł na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy z 6 miesięcznym okresem karencji, z możliwością umorzenia w przypadku niezmniejszenia stanu zatrudnienia).
Fundusz Przeciwdziałania COVID-19; na finansowanie zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 zaproponowano utworzenie nowego państwowego funduszu celowego, w którym zostanie skoncentrowane wsparcie finansowe. Zapewnienie niezbędnych środków finansowych, którymi będzie zasilony Fundusz, odbędzie się w ramach dostępnych w sektorze finansów publicznych pieniędzy.
Umożliwienie bankom przedłużenia (odnowienia) lub innych modyfikacji warunków finansowych uprzednio udzielonych przedsiębiorcom z segmentu MŚP, którzy znaleźli się w szczególnej sytuacji wskutek wystąpienia stanu zagrożenia epidemiologicznego – modyfikacja warunków nie będzie prowadziła do pogorszenia sytuacji kredytobiorcy.
Odliczenia w podatku PIT i CIT z tytułu darowizn (pieniężnych lub rzeczowych) przekazanych na cele związane z zapobieganiem oraz zwalczaniem zakażenia koronawirusem dla podmiotów świadczących opiekę zdrowotną, w tym transport sanitarny, a także przekazane Agencji Rezerw Materiałowych oraz Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych.
Możliwości rezygnacji z uproszczonych zaliczek w 2020 r. i obliczanie zaliczek miesięcznych od bieżących dochodów; zrezygnować z uproszczonych zaliczek będą mogli „mali podatnicy”.
Wyłączenie stosowania regulacji w podatkach dochodowych dotyczących tzw. złych długów; ze zwolnienia z tego obowiązku będą mogli skorzystać podatnicy, których przychody osiągnięte w okresach rozliczeniowych (miesięcznych albo kwartalnych) w stosunku do analogicznych okresów w 2019 r. zmniejszą się o co najmniej 50%. Ze zwolnienia tego będą mogły skorzystać również te osoby, które nie osiągnęły w poprzednim roku przychodów, ale w 2020 r. ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne koronawirusa.
Zmiany w ustawie o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych usprawniające i przyspieszające wypłaty rekompensat kosztów pośrednich uprawnień do emisji, które poniesione zostały przez przedsiębiorstwa energochłonne w 2019 r., jak również eliminujące wątpliwości interpretacyjne w odniesieniu do niektórych elementów systemu rekompensat.
Zmiany w zakresie umów o imprezę turystyczną – termin rozwiązania bądź odstąpienia od umowy skuteczny z mocy prawa po upływie 180 dni od dnia powiadomienia o odstąpieniu lub rozwiązaniu, możliwość skorzystania z vouchera na realizację imprezy turystycznej w przyszłości.
Przedłużenie terminu na zwrot wpłat klienta w przypadku niemożności zorganizowania wydarzenia z powodu epidemii do 180 dni od rozwiązania umowy, możliwy voucher w zamian za odstąpienie od rezygnacji z umowy.
Wprowadzenie przepisów umożliwiających gminom wprowadzenie za część 2020 roku zwolnienia z podatku od nieruchomości wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19 oraz przedłużenie, w drodze zarządzenia organów wykonawczych, terminów płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r. – nie dłużej niż do 30 września tego roku.

3. Ochrona i wsparcie rynku pracy

Tarcza antykryzysowa zawiera również wsparcie dla przedsiębiorców, w celu ochrony miejsca pracy. Przepisy te dotyczą przedsiębiorcy:

u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, czyli spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym; (i) co najmniej o 15% (porównuje się 2 miesiące z 2020 roku z analogicznymi 2 miesiącami z 2019 roku), (ii) co najmniej o 25% (porównuje się miesiąc złożenia wniosku z poprzedzającym go miesiącem)
który nie zalega z regulowaniem zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Pracy do końca trzeciego kwartału 2019 r.
wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości.

Przedsiębiorcy spełniający powyższe wymogi mogą zwrócić się z wnioskiem o przyznanie środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy. Pracownikiem w rozumieniu ustawy jest zarówno osoba zatrudniona na umowę o pracę, umowę zlecenie albo innej umowy o świadczenie usług.

Dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników:

Dofinansowanie do wynagrodzenia dla pracodawcy ze środków FGŚP ( rozwiązanie dotyczy wszystkich przedsiębiorstw, także dużych):

1) Pracownicy objęci przestojem ekonomicznym (okres niewykonywania pracy przez pracownika):

pracodawca wypłaca pracownikowi wynagrodzenie obniżone maksymalnie o połowę,
pracownik nie może dostawać wynagrodzenia niższego niż minimalne (2.600 zł brutto – 1 pełen etat) z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

W takiej sytuacji, przedsiębiorca może otrzymać dofinansowanie w wysokości równo 50% minimalnego wynagrodzenia z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

2) Pracownicy z obniżonym wymiarem czasu pracy

przedsiębiorca może ograniczyć wymiar czasu pracy pracownika o 20%, ale nie więcej niż do połowy etatu,
wynagrodzenie pracownika nie może być niższe niż minimalne (2.600 zł brutto – 1 pełen etat) z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy,

W takiej sytuacji, przedsiębiorca może otrzymać dofinansowanie w wysokości połowy wypłacanego wynagrodzenia. Przy czym dofinansowanie może wynieść maksymalnie 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (ok. 2.079,43 zł brutto).

W obydwu przypadkach, dofinansowanie nie przysługuje dla pracownika, który w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku, otrzymał wynagrodzenie w wysokości większej niż 15.681 zł brutto.

Dofinansowanie nie stanowi pomocy de minimis. Przyznawane jest na okres 3 miesięcy.

Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników oraz składek przez starostę, w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy po 1 stycznia 2020 r., dotyczy:

części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku mikro-, małych i średnich przedsiębiorców zatrudniających pracowników, w zależności od spadku obrotów:

- co najmniej 30 % - iloczyn liczby pracowników i 50 % kwoty minimalnego wynagrodzenia,

- co najmniej 50 % - iloczyn liczby pracowników i 70 % kwoty minimalnego wynagrodzenia,

- co najmniej 80 % - iloczyn liczby pracowników i 90 % kwoty minimalnego wynagrodzenia,

części kosztów prowadzenia działalności w przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną niezatrudniającego pracowników (nie dłużej niż 6 miesięcy), w zależności od spadku obrotów:

- co najmniej 30 % - 50 % kwoty minimalnego wynagrodzenia,

- co najmniej 50 % - 70 % kwoty minimalnego wynagrodzenia,

- co najmniej 80 % - 90 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Świadczenie postojowe - nieoskładkowane i nieopodatkowane:

dla zleceniobiorców i samozatrudnionych w wysokości 80 % minimalnego wynagrodzenia jeśli przychód spadł o co najmniej 15 % w stosunku do poprzedniego miesiąca, pod warunkiem, że przychów w poprzednim miesiącu był niższy od 300 % przeciętnego wynagrodzenia,
dla osób na karcie podatkowej lub ryczałcie ewidencjonowanym, zwolnionym z VAT w wysokości 50 % minimalnego wynagrodzenia.

Dodatkowo:

umożliwienie pracodawcom bardziej elastycznych zasad ustalania pracownikom czasu pracy i modyfikacji warunków zatrudnienia w celu zachowania miejsc pracy (ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego, wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy bez konieczności spełnienia przesłanek z Kodeksu pracy),
poszerzenie grupy osób mogących wykonywać pracę zdalnie o funkcjonariuszy poszczególnych służb i organów niezatrudnionych na umowę o pracę,

Zasiłki chorobowe i opiekuńcze

Przedsiębiorca, który objęty jest ubezpieczeniem chorobowym, a który w związku z epidemią koronawirusa nie może wykonywać działalności gospodarczej, otrzyma z ZUS zasiłek chorobowy na ogólnych zasadach, czyli w sytuacji, gdy otrzyma zwolnienie lekarskie lub też decyzję Państwowego Inspektora Sanitarnego odnośnie kwarantanny lub izolacji. Przedsiębiorca taki ponadto otrzyma zasiłek opiekuńczy, jeśli sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny (zwolnienie lekarskie), dzieckiem objętym izolacją lub kwarantanną (decyzja sanepidu) albo dzieckiem do lat 8 w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły (oświadczenie ubezpieczonego). Dodatkowo, jeśli zamknięcie placówki edukacyjnej związane jest z epidemią koronawirusa, specustawa przewiduje dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres nie dłuższy niż 14 dni z tego tytułu. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego wydłużyć, biorąc pod uwagę okres na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom lub opiekunom prawnym dzieci, którzy:

opiekują się dzieckiem poniżej 8. roku życia,
są objęci ubezpieczeniem chorobowym (np. są pracownikami, zleceniobiorcami, osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą).

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Okresu wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego (14 dni) nie wlicza się do ogólnego limitu 60 dni, które przysługują na opiekę nad dzieckiem do lat 8.

4. Rozwiązania umożliwiające i usprawniające realizację zadań

Czasowa rezygnacja z zakazu wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele dot. rozładowywania, przyjmowania i ekspozycji towaru pierwszej potrzeby oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania takich czynności (w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz 30 dni od dnia ich odwołania).
Zapewnienie możliwości działania zarządów oraz rad nadzorczych spółek w sytuacji nadzwyczajnych wydarzeń, które mogą mieć wpływ na wewnętrzną organizację spółek handlowych.
Wprowadzenie ułatwień dla przedsiębiorców inwestujących w nowe technologie, w tym takich rozszerzających zakres takich inwestycji.
Przedłużenie na dotychczasowych warunkach czasu obowiązywania umowy najmu (zarówno lokali mieszkalnych, jak i lokali o innym przeznaczeniu) do dnia 30 czerwca 2020 r. na podstawie oświadczenia woli najemcy.
Możliwość wydania tymczasowego środka identyfikacji elektronicznej, jakim będzie „tymczasowy profil zaufany”.
Wyłączenie BGK z obowiązku stosowania prawa zamówień publicznych przy wdrażaniu instrumentów finansowych mających na celu niwelowanie skutków pandemii COVID-19 na działalność przedsiębiorstw.
Zmiany w zakresie prowadzenia robót budowlanych niezbędnych w celu przeciwdziałania COVID-19 – wymagane niezwłoczne poinformowanie organu administracji architektoniczno-budowlanej.
Zmiany w zakresie organizowania zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców.
Przedłużenie terminu na wydanie interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego o okres jednego miesiąca oraz wyposażenie Ministra Finansów w kompetencję do ewentualnego wydłużenia o okres do 3 miesięcy,
Uregulowanie wpływu stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii na bieg terminów procesowych i materialnoprawnych oraz na kształt niektórych stosunków prawnych (w szczególności wstrzymanie nierozpoczętego i przerwanie albo zawieszenie rozpoczętego biegu terminów procesowych).

Uelastycznienie zasad gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych; ograniczenie liczby procedur oraz obciążeń wynikających z obowiązujących przepisów prawa, poprzez zniesienie ograniczeń związanych ze zmianami planów finansowych, możliwość dofinansowania ze środków budżetu państwa lub z innych środków publicznych do 100% wartości realizowanych zadań, dłuższe terminy rozliczania dotacji, uproszczenie procedury zmiany przeznaczenia rezerwy celowych, czy tworzenia rezerw celowych z zablokowanych środków.