Elektroniczne doręczenia w postępowaniu cywilnym.

Ogólne

3 lipca 2021 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego. Uzupełniająco, uaktualniono również przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. O szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Nowelizacje te, zawierają w sobie szereg zmian spowodowanych, w głównej mierze, pandemią COVID-19. Jednym z największych przełomów, okazują się być tu doręczenia elektroniczne, mające zastąpić doręczenia tradycyjną przesyłką pocztową. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zagadnienia w tym zakresie. 

 

  • Sposób przekazywania informacji

Według ekspertów zaangażowanych we wdrożenie systemu, jest wiele kwestii które nie zostały przez ustawodawcę jasno sformułowane i budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych. Dlatego przedstawiamy poniżej najważniejsze konkluzje w oparciu o informacje przekazywane przez twórców systemu:

  1. doręczenia mają zastosowanie do wszystkich postępowań, w tym także do tych, wszczętych przed nowelizacją
  2. pisma mają być kierowane do sądowego Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych („PI”) oraz innych systemów teleinformatycznych. Szereg systemów spowodowany jest tym, że do PI nie przylega m.in. KRS i EPU
  3. sąd dokonuje doręczenia elektronicznego, jeżeli podmiot o to wniósł bądź wysłał pismo za pomocą systemu teleinformatycznego. Niemniej, w każdej chwili istnieje możliwość rezygnacji z takowej formy przekazu
  4. zapoznanie się z pismem następuje dopiero po kliknięciu na ikonę dokumentu i wyświetlenie go; zatem, samo zalogowanie się do portalu nie będzie równoznaczne z przeczytaniem informacji

 

  • Data doręczenia

Skutek doręczenia pisma następuje w momencie wyświetlenia go na swoim koncie lub po 14 dniach od momentu jego wpłynięcia do systemu (Art. 1311 §2 KPC). Specjaliści uważają, że w przypadku korzystania z pomocy fachowego pełnomocnika, odkliknięcie pisma przez stronę nie spowoduje skutku doręczenia.

Na chwilę obecną, nikt nie otrzyma również powiadomienia o pojawieniu się nowego dokumentu na serwerze. Jednak z nieoficjalnych źródeł wynika, że PI za jakiś czas zostanie wyposażony w moduł „DORĘCZENIA”, który z pewnością ułatwi poruszanie się po portalu.

Z art. 1311 §2 KPC wynika, że na skutek doręczeń elektronicznych nie należy stosować przepisu z
art. 134 §1. Tym samym, oznacza to, że przynajmniej w teorii, doręczenia mogą następować w nocy oraz dni wolne.

Według nowych założeń powinno się przyjąć, że nastąpi dualizm doręczeń pism. Część z nich, określanych jako „PISMA SĄDOWE” będzie bowiem wysyłanych elektronicznie, a część tradycyjnie. Przy tej drugiej ewentualności, wiadomo tylko, że ma to nastąpić w momencie, gdy pismo miałoby zawierać odpisy pism procesowych stron bądź dokumenty niepochodzące z sądu.

Ciekawostką jest fakt braku definicji „pisma sądowego”, przez co z pewnością nieraz będziemy świadkami sytuacji, w której to samo pismo, sąd wyśle zarówno listownie, jak i elektronicznie. Nasuwa się wskutek tego pytanie – od którego doręczenia będzie płynąć termin?
Niestety, wydaje się, że chwilowo, brak będzie jednoznacznej odpowiedzi w tej sprawie, ale należałoby z ostrożności procesowej liczyć termin od tego pisma, które zostanie doręczone pierwsze.

 

  • Pełnomocnicy

Z dniem 3 lipca, na każdego profesjonalnego pełnomocnika, został nieoficjalnie narzucony przymus założenia konta na PI. Jego brak, skutkuje odebraniem sobie możliwości zaznajomienia się z aktualnymi informacjami m.in. o wyrokach, terminach rozpraw i etapach postępowania.

Aby sprawy mogły zostać automatycznie podpięte pod konto pełnomocnika przez z sąd, ten – w celu weryfikacji w systemie, będzie musiał podać swój numer PESEL. Nieformalnie mówi się, że taka praktyka ma mieć zastosowanie w przypadku pisma rozpoczynającego nowe postępowania lub umocowującego pełnomocnika w sprawie. W innym wypadku, koniecznym będzie niezwłoczne złożenie wniosku o dostęp do sprawy, z uwagi na fakt, że za brak dostępu, w całości obciążony winą zostanie wyłącznie pełnomocnik.

Co więcej, na podstawie Art. 15zzs9 Ustawy z dnia 2 marca 2020 r., na pełnomocników formalnie nałożono obowiązek podania w ich pierwszym piśmie swojego numeru telefonu oraz adresu email. Niewypełnienie tego wymagania jest odtąd uznawane za brak formalny pisma. Eksperci zalecają jednak, aby te dane podać nie tylko w sprawach nowych, ale i w każdym pierwszym piśmie, które złoży się po wejściu w życie nowelizacji.

 

Podsumowując, projekt znowelizowania doręczeń w swoich założeniach był dobrym i potrzebnym pomysłem. Niestety, zauważalnym jest brak szczegółowości w przepisach oraz pisanie przez ustawodawców tych zmian szybko i bez dłuższego zastanowienia. W rezultacie, zarówno sądy jak i prawnicy są w znaczącym stopniu pozostawieni swoim własnym przypuszczeniom i przeczuciom.
Przepisy, które miały ułatwić procedury, w chwili obecnej spowodowały kompletną dezorganizację. Rzeczywistość wkrótce zweryfikuje czy zmiany te, w przedstawionej formie były dobrą decyzją.