Zakaz powszechnego oferowania udziałów w spółce z o.o.

Dotychczas jedną z metod pozyskiwania funduszy przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością było publiczne oferowanie udziałów np. na portalach ogłoszeń inwestycyjnych, mediach społecznościowych, etc. Była to metoda łatwa i korzystna, w szczególności dla mniej rozwiniętych działalności, takich jak startupy. Zmiany w tej kwestii wprowadza Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom z dnia 7 lipca 2022 r. (dalej: „ustawa”), zmieniająca Kodeks spółek handlowych.

Ustawa weszła w życie 10 listopada 2023 i wprowadziła szereg zakazów.

Zgodnie ze znowelizowanym Kodeksem spółek handlowych (artykuły  182¹ i  257^1.), oferta nabycia udziałów (w przypadku sprzedaży tych już istniejących) oraz oferta objęcia nowych udziałów (przy ich emisji w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego) w spółce z o.o. nie może być składana nieoznaczonemu adresatowi. Problem może stanowić pojęcie „nieoznaczonego adresata”, którym posługuje się ustawodawca. Ponieważ nie zostało ono nigdzie wyjaśnione, powinniśmy rozumieć je w sposób potoczny: gdy skierujemy ofertę nabycia bądź objęcia nowych udziałów w sp. z o.o. do konkretnej, znanej nam osoby, to nie wypełniamy dyspozycji tego przepisu.

Kolejnymi ograniczeniami wprowadzonymi przez ustawodawcę są zakazy promowania nabycia udziałów oraz objęcia nowych udziałów w spółce przez kierowanie reklamy lub innej formy promocji do nieoznaczonego adresata. Ponownie, pewne wątpliwości interpretacyjne może budzić „kierowanie reklamy lub innej formy promocji do nieoznaczonego adresata”. Ustawodawcy chodzi zapewne o kierowanie reklamy publicznie, np. na stronach internetowych czy Facebook’u, tak że trafi ona do szerszego grona odbiorców, a znowu – nie do konkretnej osoby. Przepis obejmuje również inne niż reklama formy zachęcania potencjalnych inwestorów do podjęcia decyzji inwestycyjnej – przykładowo ryzykowne byłoby wysyłanie masowo maili, z ofertą nabycia udziałów, do list mailingowych.

Za złamanie każdego z tych zakazów ustawa wprowadza sankcję grzywny, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy.

Kolejną zmianą jest wprowadzenie sankcji za świadczenie usług finansowania społecznościowego bez wymaganego zezwolenia (art. 38 ustawy). Kara ta wynosi 5 000 000 zł i dotyczy również osób, które działają w imieniu lub interesie osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

Zmiany wynikają z konieczności dostosowania polskich przepisów do prawa unijnego (rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503). Ponadto z założenia udziały w sp. z o.o. nie są przeznaczone do publicznego obrotu, a do tej pory nie funkcjonowały przepisy, które by tego zakazywały. Sejm RP, w uzasadnieniu ustawy, podkreślił konieczność wprowadzenia równych i sprawiedliwych zasad pozyskiwania kapitału przez spółki o różnych formach prawnych.

Niewątpliwie skutkiem omawianej ustawy będzie utrudnienie pozyskiwania kapitału przez sp. z o.o., co może stanowić szczególne utrudnienie dla nowych działalności takich jak startupy. Dojdzie do wyłączenia możliwości zbywania udziałów spółki przy wykorzystaniu usług podmiotów nienadzorowanych, a jedynymi metodami finansowania przez szerszy krąg osób pozostaną emisja obligacji albo zaciąganie pożyczek.