Cesja wierzytelności a legitymacja procesowa.

Niekiedy zdarza się, że w trakcie trwania postępowania sądowoadministracyjnego podmiot będący stroną postępowania na mocy umowy cesji przenosi na inny podmiot wierzytelności co do których tyczy się postępowanie sądowoadministracyjne. Wydawać by się mogło, że automatycznie nabywca takiej wierzytelności wstępuje w prawa strony w postępowaniu czyli że uzyskuje legitymację procesową do występowania w takim postępowaniu.

Prawo jednak stanowi inaczej co po raz kolejny potwierdził w swoim orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 10.10.2023 r. sygn. III OSK 2080/23. Sąd przypomniał, że umowa cywilnoprawna nie może być uzasadnieniem dla przyznania danemu podmiotowi statusu strony w postępowaniu administracyjnym czy sądowoadministracyjnym. Interes prawny kształtujący uprawnienie do bycia podmiotem postępowania administracyjnego czy sądowoadministracyjnego wynika z przepisów prawa powszechnie obowiązującego, a nie woli strony wyrażonej w formie umowy cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 30 § 4 KPA: w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni.

Sąd wskazał, że prawem zbywalnym w rozumieniu art. 30 § 4 KPA jest takie prawo, które może być przedmiotem obrotu cywilnoprawnego natomiast prawa wynikające z normy prawa administracyjnego z zasady nie są prawami zbywalnymi. Dlatego też sąd stwierdził, że art. 30 § 4 KPA nie może być rozumiany jako uprawniający do przeniesienia praw lub obowiązków administracyjnych przez czynności cywilnoprawne.