Odpowiedzialność kierownika budowy

Odpowiedzialność kierownika budowy

 

Wprowadzenie.

Kim jest kierownik budowy?

Kierownik budowy jest uczestnikiem procesu budowlanego, obejmuje on kierownictwo nad budową. Przed rozpoczęciem robót inwestor powinien go powołać w przypadku budowy lub rozbiórki wymagającej pozwolenia na budowę. Kierownik budowy nie musi być powołany w sytuacji, gdy pozwolenie na budowę nie jest wymagane albo gdy organ administracyjno – budowlany wyłączy ten obowiązek, jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub innymi ważnymi względami.

By dowiedzieć się, kto jest kierownikiem budowy, należy sprawdzić dziennik budowy, ponieważ potrzebny jest w nim wpis, w którym zostanie zawarta informacja, kto objął to stanowisko, od kiedy i na jakiej budowie. Co istotne, w obowiązku kierownika budowy jest potwierdzenie własnoręcznym podpisem w tym dzienniku, że przyjął tę funkcję.

 

Obowiązki kierownika budowy.

Kierownik budowy odpowiada za to, by roboty budowlane były prowadzone zgodnie z wiedzą techniczną, pozwoleniem na budowę, przepisami techniczno – budowlanymi jak i bezpieczeństwa i higieny pracy. Powinien on stale przebywać na terenie budowy i doglądać wykonywanych robót.

Obowiązki kierownika budowy są zawarte w art. 22 Prawa Budowlanego, niektóre z nich to na przykład: protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami, prowadzenie dokumentacji budowy, koordynacja realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym, realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy. Zgłasza on również obiekt budowlany do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczy w czynnościach odbioru i zapewnia usunięcie stwierdzonych wad.

 

Uprawnienia kierownika budowy.

Kierownik ma prawo, zgodnie z art. 23 Prawa Budowlanego, do występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy oraz do ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

 

Kierownik budowy a kierownik robót.

Oprócz kierownika budowy, możemy również na budowie spotkać kierownika robót. Różnica między tymi dwoma funkcjami jest taka, że kierownik robót kieruje nie całą budową, tylko jakimś odcinkiem robót, co do którego kierownik budowy nie posiada uprawnień zawodowych, czy też w sytuacji gdy budowa jest skomplikowana i złożona, i potrzebna jest większa ilość kierowników, którzy będą nadzorowali poszczególne aspekty budowy oddzielnie. To znaczy, że kierownik robót może odpowiadać za pracę w zakresie posiadanych uprawnień, np. za instalację sanitarną, elektryczną czy też inne. Jednakże kierownik robót może również zostać powołany jako jedyny, bez kierownika budowy – dzieje się tak w przypadku takich inwestycji, gdzie roboty charakteryzują się niewielkim stopniem skomplikowania i małym zakresem.

Jak wskazuje na to art. 24 ust. 2 Prawa Budowlanego prawa i obowiązki kierownika robót są tożsame z prawami i obowiązkami kierownika budowy, ponieważ art. 22 (obowiązki) i 23 (uprawnienia) Prawa Budowlanego stosuje się do niego odpowiednio. Z tym, że jednak uprawnienia i obowiązki kierownika robót są ograniczone do zakresu nadzorowanych robót budowlanych.

 

Odpowiedzialność.

Osoba pełniąca funkcję kierownika budowy, czy też kierownika robót, podlega przede wszystkim odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, a także może ponosić odpowiedzialność cywilną, karną i wykroczeniową.

 

Odpowiedzialność zawodowa w budownictwie

Odpowiedzialność zawodową w budownictwie ponoszą osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne – czyli właśnie między innymi kierownik budowy czy kierownik robót. Osoba będąca kierownikiem podlega tej odpowiedzialności, gdy:

• dopuści się występków lub wykroczeń, określonych ustawą;
• zostanie ukarana w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie;
• wskutek rażących błędów lub zaniedbań, spowoduje zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska albo znaczne szkody materialne;
• nie spełnia lub spełnia niedbale swoje obowiązki;
• uchyla się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonuje niedbale obowiązki wynikające z pełnienia tego nadzoru.

W momencie zaistnienia tego typu sytuacji kierownik budowy czy też robót może się spodziewać takich konsekwencji jak: upomnienie, upomnienie połączone z koniecznością powtórnego zdania egzaminu na podstawie którego zyskuje się uprawnienia budowlane, a nawet zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej na określony czas wraz z obowiązkiem ponownego przystąpienia do egzaminu.

 

Odpowiedzialność cywilna

Kierownik budowy może ponosić odpowiedzialność kontraktową, a także deliktową. 

Podstawą odpowiedzialności kontraktowej jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy zawartej przez kierownika budowy z inwestorem. Zakres oraz warunki tej odpowiedzialności zależą od treści umowy.

Jeżeli jednak inwestora nie łączyła z kierownikiem budowy taka umowa, możliwe jest dochodzenie roszczeń na podstawie przepisów o odpowiedzialności deliktowej, zgodnie z ogólną zasadą, że każdy kto ze swojej winy wyrządził drugiej osobie szkodę, jest zobowiązany do jej naprawienia. Podstawą odpowiedzialności deliktowej jest więc zawinione, bezprawne działanie. Co warto podkreślić, bezprawność należy rozumieć jako naruszenie przepisów prawa, ale również zasad współżycia społecznego – czyli ogólnie przyjętych norm moralnych. Natomiast zawinienie obejmuje winę umyślną i nieumyślną, więc można odpowiadać również z powodu niedbalstwa czy też niezachowania należytej staranności.

 

Odpowiedzialność karna

Niektóre działania kierownika mogą również spełniać znamiona przestępstwa, przez co grozi mu odpowiedzialność karna.

W Prawie Budowlanym są przedstawione czyny, wskutek których kierownik budowy czy robót może ponosić tego rodzaju odpowiedzialność, na przykład: wykonując samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, a więc działając między innymi jako kierownik budowy czy robót, bez odpowiednich uprawnień.

Uczestnicy procesu budowlanego mogą również ponosić odpowiedzialność karną za zdarzenia zaistniałe w trakcie budowy na podstawie przepisów Kodeksu karnego.

Przykładem jest art. 163 Kodeksu Karnego, na podstawie którego odpowiada ten, kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób lub mieniu w wielkich rozmiarach mającą postać na przykład: zawalenia się budowli, zalewu lub osunięcia się ziemi, skał lub śniegu, pożaru, eksplozji materiałów wybuchowych czy łatwopalnych.

 

Odpowiedzialność wykroczeniowa

Ten rodzaj odpowiedzialności może ponosić kierownik budowy i kierownik robót nie spełniając swoich obowiązków, na przykład w sytuacji katastrofy budowlanej - nie organizując doraźnej pomocy poszkodowanym i nie przeciwdziałając rozszerzaniu się skutków katastrofy.

Przykładowymi wykroczeniami za które odpowiada już wyłącznie kierownik budowy są nieprowadzenie bądź nierzetelne prowadzenie dziennika budowy (rozbiórki), nieumieszczenie na placu budowy wymaganej tablicy informacyjnej, czy też niezabezpieczenie bądź nieodpowiednie zabezpieczenie terenu budowy lub rozbiórki.

 

Podsumowanie

Funkcja kierownika budowy jest funkcją bardzo odpowiedzialną, więc należy zatrudniać do jej pełnienia wyłącznie osoby posiadające konieczne uprawnienia. Czynnikiem bardzo ważnym jest to, by kierownik ten był jeden i ten sam od początku do końca budowy, by zachować bezproblemową ciągłość robót.

Wszelkie problemy wynikłe podczas budowy wymagają indywidualnej analizy stanu faktycznego i prawnego, dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań, zalecany jest kontakt z prawnikiem.